"Serbest Piyasa Ekonomisi ve Rekabet Kuralları Semineri" |
Â
Â
Â
Avrupa Birliği Rekabet Hukuku'nun esasları, kurucu Roma Antlaşması'nın hazırlanmasına ilişkin 1956
yılındaki Messine çalışmaları sırasında gündeme gelmiştir. Kurucu Antlaşma'nın hazırlıyıcıları Avrupa'nın hür teşebbüs ve
serbest piyasa ekonomisi üzerine kurulmasını düşÃ¼nüyorlardı. Bu bağlamda da, Topluluğun rekabet politikasının teşebbüs
hürriyetini güvence altına alan kurallar manzumesi ile oluşturulması gerekliliği tartışılmaz olguların başında geliyordu.Â
Teşebbüs hürriyetinin güvence altına alınmasındaki siyasi yaklaşımların ötesinde en önemli koşulun antitröst kavramıyla
geliştirilebileceği düşÃ¼nülüyordu. O dönemde görünen en ciddi birikim 1889 yılından kalan bir Kanada yasası ve 1890 yılına
ilişkin A.B.D'deki Sherman Act olarak kabul edilmekteydi. Ancak Sherman Act, oldukça popülist (bugün ki anlamıyla sosyal
demokrat) bir yaklaşım ile tasarlanmıştı; hatta sonradan görülecektir ki, 1970 yılına kadar Amerikan antitrust kuralları daima
Demokrat Partinin yönetiminde geliştirilmiştir.Â
Messine çalışma grubunda Topluluk rekabet politikasına ilişkin tezler tartışılırken, diğer ilginç bir olgu da o dönemde
İngiltere'de iktidarda olan İşÃ§i Partisi'nin Avrupa'nın oldukça liberal bir bakış açısı ile kurulmaya çalışıldığını ileri
sürerek çalışma grubunu terk etmesidir. Böylelikle bir yanda esinlenilmesi düşÃ¼nülen bir hayli sosyal söylemi olan Sherman
Act ve öte yanda Avrupa'nın daha liberal bir yapılanma ihtiyacı, o dönemin Topluluk rekabet kurallarının tartışma odağını
oluşturmaktaydı. Nitekim Kurucu Antlaşma'nın tasarlayıcıları Amerikan rekabet hukukunun kaygılarını taşımamış ve Avrupa'ya özgün
ve Avrupa'nın ihtiyaçları doğrultusunda bir sistemi ortaya koymuşlardır.[1] İşte bu nokta da rekabet hukukuna ilişkin üç sistem
yaklaşımından söz etmek mükündür: Harvard ve Chicago Öğretileri ve bunların arasında kalan Brüksel Öğretisi.Â
Avrupa Birliği rekabet sistemine yön veren Brüksel Öğretisi'nin diğer yaklaşımlar ile karşılaştırıldığında üç temel özelliği
içerdiği görülmektedir.Â