Birleşme/Devralma İşlemlerindeÂ
Finans Kuruluşlarının Cirolarının HesaplanmasıÂ
Ãœzerine Önemli HususlarÂ
Prof.Dr.Arif ESİN
Â
Banka ve benzeri finans kuruluşlarının Avrupa Birliği'nde diğer sektörlerde olduğu gibi çeşitli
birleşmeler ya da devralmalar yaptıklarını görülmektedir. Ancak finans kuruluşlarının gerekli izin bildirimleri yaparken
cirolarının hesaplanması hususu diğer teşebbüslere nazaran bazı özellikler taşıyor. Avrupa Birliği Birleşmeler/Devralmalar
Tüzüğü'nde değişiklikler yaparken finans kuruluşları ile ilgili de çok önemli değişiklikler yaptı.
1310/97 Sayılı yeni Tüzük, kredi ve finans kurumlarının gerçekleştirdikleri birleşme ve devralma işlemlerine ilişkin ciro
hesaplama tekniklerinde önemli değişiklikler gündeme getirmektedir.
4064/89 Sayılı Tüzük, kredi ve finans kurumlarının gerçekleştirdikleri yoğunlaşma işlemlerinin Avrupa Birliği boyutunda kabul
edilebilmeleri için işleme taraf teşebbüslerin Dünya çapındaki toplam cirolarının değil de bilanço büyüklükleri toplamının
onda birinin 5 milyar ECU'nün üzerinde olması kriterini aramaktaydı. Diğer taraftan, bir diğer ciro eşiği olan ve işleme taraf
teşebbüslerin en az ikisinin Birlik çapındaki cirolarının her bir teşebbüs için 250 milyon ECU'nün üzerinde olması
gerekliliği kriterindeki Birlik çapındaki cirolar da, kredi kurumları için, bilançonun onda birinin Avrupa Birliği'nde mukim
kredi kurumları ve müşterilerden alacakların toplam alacaklara oranıyla çarpımı olarak değerlendirilmekteydi. Son olarak da,
birleşme veya devralma işlemine taraf teşebbüslerin herbirinin cirolarının en az üçte ikisini Birlik üyesi tek bir ülkede
gerçekleştirmeleri şartındaki Birlik üyesi tek bir ülkede gerçekleştirilen ciro ise kredi ve finans kurumları için
bilançonun onda birinin Birlik üyesi tek bir ülkede mukim kredi kurumları ve müşterilerden alacakların toplam alacaklara
oranıyla çarpımı olarak değerlendirilmekteydi.
1310/97 Sayılı Tüzük, kredi ve finans kurumları için yukarıda belirtilen kriterleri tamamen değiştirmiş ve bu kurumlar için
ciro miktarı olarak, Bankaların ve Diğer Finans Kurumlarının Yıllık Hesap ve Konsolide Bilançolarına İlişkin 8 Aralık 1986 Tarih
ve 86/635/CEE Sayılı Konsey Yönergesi'nde[1] açıklandığı doğrultuda, aşağıda belirtilen kalemlere ilişkin işlemler toplamından
katma değer vergileri ve bu kalemlerle doğrudan bağlantılı diğer vergilerin düşÃ¼lmesi sonucunda elde edilen miktar dikkate
alınmaktadır:
Faiz gelirleri ve benzer gelirler,
Hisse senedi ve tahvil gelirleri,
Hisse ve pay gelirleri ve diğer tahvil gelirleri,
İştirak gelirleri,
Komisyon alacakları,
Finansal işlemlerden elde edilen net kar,
Diğer işletme gelirleri.
1310/97 Sayılı Tüzük ayrıca birleşme ve devralma işlemlerine taraf finans kuruluşlarına, Komisyon'un işlemin Ortak Pazar ile
uyumunu inceleme aşamasında taahütler sunmalarına izin veren düzenlemeler getirmektedir. Bu düzenlemenin amacı, Komisyon'un
birleşme ve devralma işleminin Ortak Pazar ile uyumuna ilişkin şÃ¼pheler taşıması durumunda, ilgili finans kuruluşları taahütler
sunarak Komisyon'un olumlu karar alma sürecini hızlandırmaktır.