Gübre Özelleştirmeleri Hakkında Hamaset Üzerine Eleştiri

Bir yandan televizyonda İGSAŞ'ın iki Jardel fiyatına peşkeş çekildiği söyleniyor, diğer yandan, gübre özelleştirmelerinin çiftçiler üzerindeki olası etkileri ile özelleştirmelerin Rekabet Hukuku alanında konumu üzerine incelemelere gazetelerde yer veriliyor. Jardel fiyatına özelleştirme boyutunun değerlendirmesi bizi aşar; zira bilemeyiz, belki de Jardel çok pahalıdır. Ama teknik boyuttaki hamaset üzerine söylenmesi gereken pek çok şey var. Topçu parasıyla mukayese edilen TÜGSAŞ'ın bir yıldır bacası tütmüyor. Deprem hasarı giderilse bile tütmeyecek, çünkü üretimin en önemli girdisi olan doğalgaz yok. Rusya doğalgazı pahalıya veriyor, Türkiye'nin enerji darboğazı ortada, evlerde yakacak enerji yok. Öte yandan Rusya İGSAŞ'ın temel üretimi olan üre gübresinin en önemli üreticisi. Rusya'nın üre fiyatları muazzam dampingli. Avrupa Birliği'nde bu ürünlere getirilen damping vergisi % 200'ü aşıyor. Bu mallar Türkiye'ye her isteyen tarafından getirilebiliyor. Gelmeyense doğalgaz. Yani İGSAŞ Devlet'te kalırsa millete zarar, özel kesme geçerse alana zarar. Buna rağmen para veriliyorsa, o zaman para verenin bir bildiği vardır. Bu ise, olsa olsa tekelci karların hedeflenmesi olabilir şeklinde düşünüldüğü muhakkak. Bunu da inceleyelim. İGSAŞ üre gübresi üretiminin tamamını gerçekleştiriyor. Fakat bu üretimin neredeyse üç misli ülkemize ithal ediliyor. İGSAŞ'ı alan tekel olamayacak, yalnızca serbest ithalata karşı yerli bir üretici olacak. Hem de eli kolu bağlı bir rakip olmanın ötesine geçemeyecek. Zira doğalgaz yok, dampingli ithal ürün çok.rnrn rnrnBu fabrika Devlette iken fiyatlar regüle ediliyordu deniyor. Gerçek bunun tam aksi. Zira fiyatların regülasyonu Tarım Kredi Koop'larının ihalelerinde ithal ürün fiyatları ile belirleniyor. Devlet bir yandan dolaylı eli olan Koop'lar ile fiyatları vurdururken, bir yandan da gübre üreticisi KİT'lerini düşünmek durumundaydı. Şimdi özelleştirme sonrası bu ayakbağı da ortadan kalkacak, daha etkin regülasyon mümkün olacak.rnrnBu konjonktürde İGSAŞ'ı okutabilen ÖİB'yi, başta Uğur BAYAR olmak üzere kutluyorum.rnrnBu işlem Rekabet Kurulu'ndan döner diyenler ise ya rekabet mevzuatını bilmiyorlar ve yanlış yanlış konuşuyorlar, ya da ziraatçı mantığı ile KİT'lerdeki çiftlik düzenini savunduklarını gizleyerek,, işlem iptal edilirse ancak bir Prekazi edecek tesisin Devlet'te kalması için özelleştirmeye çeşitli yönlerden karşı çıkıyorlar.rnrnBugün yalnızca İGSAŞ'ı inceleyebildik. Gelecek hafta TÜGSAŞ Gemlik özelleştirmesine yöneltilen eleştirileri değerlendireceğiz. Lafımız ortaya.