Hastane Eczanelerinde Rekabet İhlali (I)

Trabzon'dan Yahya Deryal isimli bir okurumuz ilginç bir konuyu bildiriyor. Bilindiği üzere, eczacılık faaliyeti sadece ruhsat sahipleri tarafından yürütülebilen ticari bir faaliyettir. Sağlık mevzuatı, her isteyenin eczane açamaması ve işletememesi ilkesini benimsediği gibi, özel sektöre veya kamuya ait sağlık işletmelerinin eczane işleterek bu piyasada serbest eczanelerle rekabet etmesini de yasaklamıştır.rn6197 sayılı Kanunun 14. maddesi, istisnai bazı hallerde mahalli Sağlık Müdürlüğü izni ile özel eczane veya ecza dolabı açılabileceğini sınırlayıcı bir şekilde açıklamaktadır. Bu hükme göre, içindeki hastalara ilaç vermeye mahsus hastane ve buna benzer müesseselerin eczaneleri ile yalnız fakirlere parasız ilaç verip hiçbir surette para karşılığı reçete ile ilaç imal etmeyen belediye ve hayır cemiyetlerinin eczaneleri bu sınırlar içinde izin alarak özel eczane açabileceklerdir. Kanun, bu tür eczanelere özel eczane demekte ve bunları serbest eczanelerden özenle ayırmaktadır. Bu tür hastane eczaneleri, kanunun deyimiyle içindeki hastalara ilaç vermeye mahsus olarak faaliyette bulunabilir. O halde bu tür eczaneler, 6197 s.K. m.16/II hükmü kapsamında halka ilaç satamazlar. Nitekim Eczaneler ve Eczane Hizmetleri Hakkında Yönetmelik m.9/III'de bu husus şöyle vurgulanmaktadır: Sağlık kurumları bünyesinde açılacak eczaneler, yalnızca yatarak tedavi gören hastalara ilaç verebileceklerinden. Yani, bu tür eczanelerin varlık nedeni, sağlık kurumlarında yatan hastaların tedavileri sırasında acil ve zorunlu olarak ihtiyaç duyulan ilaç ve tıbbi malzemelerin temini amacına hizmet etmekle sınırlıdır. rnKeza, 6197 Sayılı Kanuna göre serbest eczane bulunmayan yerlerde belediye ve özel idarelerin eczane açabilmesi de mümkün bulunmaktadır (m.15). Fakat, bir bölgede serbest eczane bulunmadığı için özel eczane açılmasına izin verilen hallerde ve bölgelerde bir serbest eczanenin açılması ile özel eczanelerin izni kendiliğinden hükümsüz kalır ve bu eczaneler kapatılır (m.16/I).rn6197 Sayılı Kanunun 16/II hükmüne göre, resmi ve Devlete bağlı teşekküllere ait eczaneler, sadece o bölgede serbest eczane bulunmaması durumunda, halka ilaç satma izni ve yetkisine sahiptir. Bu hüküm uyarınca, serbest eczanelerin bulunduğu yerlerdeki kamu eczanelerinin halka ilaç satma yetkisi yoktur. Bu tür hastane eczaneleri, sadece sağlık hizmetinin yürütülmesi sırasında acil ve zorunlu olarak ihtiyaç duyulan ilaç veya tıbbi malzemenin sağlanması hizmeti görebilir.rn6197 Sayılı Kanunun 20. maddesine dayalı olarak hazırlanan Eczaneler ve Eczane Hizmetleri Hakkında Yönetmelik ise, serbest eczaneler dışında eczane açılmasının şartlarını ayrıntılı olarak açıklamaktadır. Bu Yönetmeliğin 25.11.1999 tarih ve 23887 sayılı Resmi Gazetede değiştirilerek kabul edilen 9/V maddesi hükmü aynen şöyledir:rnMülkiyeti özel hastane, vakıf, dernek, özel idare, belediye veya herhangi bir kamu kurum ve kuruluşuna ait olup içinde sağlık kurumu veya kuruluşu bulunan yerlerde eczane açılamaz. Üniversiteler, ticari nitelik taşımaksızın sadece eczacılık fakültesi öğrencilerinin eğitimi amacı ile ve 6197 sayılı Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun uyarınca sağlık bakanlığından izin alınmak şartı ile açılacak uygulama eczaneleri dışında, mediko-sosyal eczaneleri de dahil olmak üzere ticari amaç güden eczane açamazlar.