Komisyon'dan Bir Darbe de İtalyan Demir Çelik Karteline

Dünkü yazımın konusu da bir kartel oluşumuyla ilgiliydi. Bugün de İtalya'daki demir çelik karteline ve gördükleri cezalara değineceğim. AB Komisyonu 2000 senesi içerisinde yürüttüğü geniş kapsamlı bir soruşturma neticesinde, İtalyan pazarında faaliyet gösteren sekiz ayrı teşebbüsün İtalyan Ticaret Birliği olan Federacciainin de yardımlarını alaraktan aralarında yaptıkları anlaşma neticesi inşaat demir fiyatlarını tespit ettikleri sonucuna vardı. Bilindiği üzere inşaat demiri, bina kolonlarını ve binalarda mevcut diğer betonarme yapıları güçlendirmekte kullanılan ve genellikle dikey olarak şekillendirilmiş bir yapıya sahip olan bir mamul. Kartelde yer alan şirketler ise şunlar: Alfa Acciai SpA, Feralpi Siderurgica SpA, Ferriere Nord SpA, IRO Industrie Riunite Odolesi SpA, Riva Acciaio SpA ve Lucchini SpA tarafından kontrol edilen Siderpotenza SpA. Yine kartel üyelerinden iki teşebbüs, Leali SpA ve Acciaierie Ferriere Leali Luigi SpA, AB Komisyonu tarafından soruşturma ile ilgili olarak tek bir teşebbüs bazında değerlendirildi. Çünkü bunlardan sonuncusu olan Acciaierie Ferriere Leali Luigi SpA'nun likiditasyona gitmesi ve bunun sonucu olarak iki teşebbüsün 1998 yılında ayrılmalarının öncesinde bunlar tek bir yapı arzetmekteydi. Aynı sebeple, Valsabbia Invesmenti SpA ve Ferriera Valsabbia SpA adlı teşebbüsler de 2000 başlarında ayrılmış olmalarına rağmen soruşturma kapsamında tek bir şirket olarak incelemeye tabi tutuldular. Adı geçen teşebbüsler 1989 yılında, İtalyan inşaat demiri pazarının yaklaşık % 30'una sahip iken bu oran, 2000 yılında pazardaki mevcut firma sayısının 40'tan 12'ye inmesiyle birlikte, %80'e kadar ulaşmış. rnAslında ulusal karteller AB Komisyonu soruşturmalarına konu değildir. Ancak, soruşturma konusu ürün Avrupa Kümür ve Çelik Topluluğu'nu kuran Anlaşma hükümleri içerisine girdiğinden bu konuda Komisyon'un mutlak yetkisi mevcuttur. Her ne kadar Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Anlaşması'nın geçerlilik tarihi 23 Temmuz 2002 itibariyle sona erdiyse de, soruşturmaya konu kartel eylemleri ve soruşturma kapsamında mevcut diğer olaylar bu tarih öncesinde meydana geldiğinden Komisyon bu konuyla ilgili kararı vermeye kesin olarak yetkilidir. Komisyon soruşturması, kartel üyelerinin 1989 yılından 2000 yılına kadar geçen süre içerisinde inceleme konusu her bir ürünün taban fiyatına eklenecek ekstra miktarları belirlediklerini açığa çıkarmış. Bundan başka Kartel üyeleri, Nisan/Mayıs 1992 tarihinden 2000 senesine kadar geçen dönem içerisinde taban fiyat tespitine gidip ayrıca ödeme koşullarına dair belli standartlar konusunda da anlaşmaya varmışlar. Son olarak da, 1995 ve 2000 yılları arasında, mevcut üretim ve satışları sınırlama ve bunların yakın takibine yönelik bir mekanizma oluşturmuşlar. Teşebbüslerden bazıları yukarıda bahsedilen yasaklı eylemlerden hiç birine katılmadıkları gibi, bazıları da ancak belli bir zaman dilimi içerisinde katıldı. Örneğin Ferriere Nord 1993 yılından itibaren kartel eylemlerinde yer almış. Federacciai'nin de katıldığı ve kartel üyeleri tarafından girişilen yukarıda bahsedilen eylemler Avrupa Kömür ve Çelik Topluluğu Anlaşması'nın 65. maddesinin birinci bendine ciddi şekilde aykırılık teşkil etmekte. Komisyon, 4 ile 27 milyon EURO arasında olmak üzere kartele katılan firmalara para cezaları verdi. Bunların arasında Ferriere firması ise soruşturma esnasında Komisyon ile işbirliğine giden tek firma olmasından ötürü % 20 ceza indirimiyle en düşük para cezasını aldı.