OPEC ve Petrol Fiyatları

Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü Başkanı Purnamo Yusgiantoro OPEC üyesi ülkelere, yılın ikinci çeyreğinde günlük 24.5 milyon varil olan üretimde artışa gidilmemesinin önerileceğini açıkladı.rnBildiğiniz üzere OPEC, gelirlerinin çok büyük bir kısmını petrol ihracatından sağlayan gelişmekte olan ülkeler tarafından kurulmuş olan bir kartel. Örgüt 14 Eylül 1960 yılında Bağdat'ta yapılan toplantı sonucunda kuruldu. OPEC'in 11 tane üyesi bulunmakta. Bunlar, Cezayir, Endonezya, İran, Irak, Kuveyt, Libya, Nijerya, Katar, Sudi Arabistan, Birleşik Arab Emirlikleri ve Venezuela. Ancak, örgütün kurucu üyeleri, İran, Irak, Venezuela, Kuveyt ve Sudi Arabistan. Bu ülklerin en önemli ortak özellikleri, ülke ekonomilerinin petrol ihracıtına dayalı olması. Bu nedenle, arz ve talep dengesini kendi istedikleri şekilde oluşturarak petrol fiyatlarını istekdikleri düzeyde sabit tutmayı amaçlıyorlar. OPEC (Petrol İhraç Eden Ülkeler Örgütü), bugün, dünya petrol üretiminin % 40'ını elinde bulundurmakta. Bu oran da dünyadaki petrol fiyatlarını kontrol etmesi açısından oldukça büyük bir oran.rnOPEC üyesi ülkelerin enerji bakanları yılda en az iki defa toplanarak örgütün, yılın geri kalan kısmında üreteceği petrol miktarına karar veriyorlar. 10 Şubat tarihinde Cezayir'de gerçekleşecek olan toplantıda örgüt üretim ve fiyat politikasını tekrar gözden geçirecek. Bu bağlamda, 10 Şubatta yapılacak toplantıda, OPEC başkanı Purnama Yusgiantoro'nun yılın geri kalan kısmında OPEC tarafından yapılacak olan petrol üretiminin kısılmasının önerileceğini belirtmesi ve bu önerinin, ham petrol fiyatlarının Irak savaşından bu yana en yüksek düzeye ulaştığı döneme gelmesi oldukça dikkat çekici bir durum. OPEC'in resmi üretim tabanı, Irak hariç günlük 24.5 milyon varil düzeyinde bulunmakta. Kasım 2003 itibariyle en yüksek üretim seviyesi 3.5 milyon varille İran'da bulunurken, bu ülkeyi 2 milyon varille Nijerya ve Kuveyt izlemekte. OPEC üyesi ülkeler arasında en düşük üretim seviyesi ise 635 bin varille Katar'ait.rnrnOPEC'in kurulduğu yıllardaki amaç ve konumundan farklı olarak şu an itibariyle iki ayrı işlevi bulunuyor. Birincisi, üyelerinin haklarını koruyarak onlara saygınlık kazandırmak , ikincisi ise üretilen petrolün uygun fiyatlardan pazarlanması için üyeleri arasında ortak bir petrol politikası tespit etmek ve uygulamak. Ancak, burada bahsettiğimiz ikinci görev rekabet kuralları bağlamında hukuka aykırıdır. Bundan başka, petrol piyasasında varlığını sürdürebilmek için son yıllarda dünyadaki petrol şirketleri arasında mega birleşmelere gidiliyor. Bu şekilde, bu petrol şirketleri teknolojiyi kullanarak OPEC ülkeleri ile yarışabiliyor. Ancak bu şekilde, zaten bölünmüş olan petrol pazarı tam anlamıyla oligopol haline gelmekte. Bu durum ise, petrol pazarındaki rekabet ortamını iyice azaltıyor.