Bildiğiniz gibi 12 Kasım 2005 tarihinde Rekabet Kurulu 2005/5 Sayılı Motorlu Taşıtlar Sektöründeki Dikey Anlaşmalar ve Uyumlu
Eylemlere İlişkin Grup Muafiyeti Tebliği'ni uzun tartışmalardan sonra Resmi Gazete'de yayımladı.Aradan geçen süreç içerisinde
gerek sağlayıcılar gerekse bayiler Tebliğ'in kendilerine sağlayacağı kazançları tespit ederek 1 Ocak 2007 tarihini beklemeye
başladılar. 1 Ocak 2007 tarihinde gerekli hukuki hazırlıkları tamamlayan taraflar arasında zorlu bir süreç başlayacak. Peki 1 0cak
2007 itibariyle ne olacak.rnrnBu Tebliğ araç satış ve servis faaliyetleri alanında Yetkili Satıcılara geçmişte uygulama alanı
bulunmayan bir çok avantajı ve yeni hakları getirmektedir. Bunların bazılarını kısaca aşağıda belirtiliği biçimde özetlemek
mümkündür.rnrn Çok marka satıcılığı serbest bırakılmıştır.rn Sadece araç satışı veya sadece servis hizmeti sunma serbestisi
getirilmiştir.rn Sadece araç satışı ile uğraşılırken servis hizmetlerini taşeron yetkisiz serbest tamircilere yaptırmak
mümkündür.rn Yetkili Satıcı bölge dışına satış yapmak, yeni showroom ya da tali bayi açmak imkanına kavuşmuştur.rn Yetkili
Satıcı'ya satış yerini ve mekanını Distribütöre rağmen ve danışmadan değiştirme hakkı getirilmiştir.rn Münhasıran tek bir markayı
yapıyorsanız personel giderlerinize Distribütör firmanın katılımı gerekmektedir.rn Yetkili Satıcı Distribütör dışında doğrudan
istediği araç modellerini ve yedek parçalarıni ithal etme hakkına kavuşmuştur.rn Yetkili Satıcı ve Yetkili Servis yedek parça
tedariğini Distribütör'den yapma zorunluluğu kaldırılmıştır.rn Eşdeğer yedek parça kullanımı serbest bırakılmıştır.rn Stok tutma
ve satış programı üzerine çıkan uyuşmazlıklarda Yetkili Satıcılara Hakeme gitme hakkı tanınmıştır.rn Yetkili Satıcılığı bırakmanız
durumunda hiçbir rekabet etmeme yasağına uğratılmadan derhal başka marka satıcılığına girişme ve servis açma hakkı verilmiştir.rn
Yetkili Satıcıları ihlalelere doğrudan teklif atma imkanı getirilmiştir.rn Her Yetkili Satıcı'ya şahsına münhasır diğer yetkili
satıcılardan ayrı olarak sözleşme imzalama hakkı verilmiştir.rn rnrnOtomotiv Yan Sanayicileri için de yeni sistem marifetiyle
iyileştirici koşullar getirilmektedir. Eski sistemde Otomotiv Yan Sanayicileri aleyhine rekabeti engelleyici hususlar vardı.
Avrupa Birliği'nde ve uyum kapsamında Türkiye'de mevzuatta değişiklik yapılmak istenmesinin temel nedeni de, rekabeti engelleyici
unsurların en aza indirilme arzusudur. Eski sistemde, yetkili servislerde satılan yedek parçaların bir kısmı, araç üreticileri ve
distribütör firmaların kendileri tarafından sağlanmakta olduğundan, yetkili servislerin tamir-bakım atölyelerinde tüketicilerin
farklı yedek parçalar arasında seçim hakkı yoktu.rnrnHalbuki, yeni düzenleme, yedek parça imalatçılarının yetkili servislere
doğrudan erişim olanağını getirmektedir. Bu şekilde, tüketici, araç imalatçısı tarafından piyasaya sunulan orijinal yedek
parçaları tercih edebileceği gibi, yedek parça imalatçıları tarafından piyasaya sunulan aynı orijinal yedek parçaları, ya da başka
yedek parça imalatçıları tarafından piyasaya sunulan ve eşdeğer kalitedeki yedek parçalar olarak tarif edilen yedek parçaları
tercih edebilecektir.rnrnYetkili Servisler, yeni mevzuata göre gelecekte hem yedek parça imalatçılarından hem de araç
imalatçılarından yedek parça tedarik edebilecek ve tüketiciye daha çok alternatif sunulabilecektir.rnrnEski sistemde yedek parça
üreticilerince üretilen parça ve aksamları tüketiciye ulaştıran mevcut dağıtım kanalında motorlu taşıt üreticisinin de bulunması,
bu ürünlerin tüketici fiyatları mamüllere göre değişmekle birlikte % 10 ile % 80 oranında artmasına neden olmaktaydı. Bu durum,
bir taraftan karın oluşumunda yedek parça üreticisi ile motorlu araç üreticisi arasında haksızlığa neden olurken parçanın
tüketiciye çok daha fazla fiyatla satılması sonucunu doğurmaktaydı.rnrnSonuçta; genel olarak bakıldığında Rekabet Kurulu
tarafından hayata geçirilen bu tebliğ Otomotiv Yan Sanayicilerine üretim ve satış alanında geçmişte uygulama alanı bulunmayan bir
çok avantajı ve yeni hakları getirmektedir. Tebliğ Sektörü tam anlamıyla rekabetçi bir yapıya kazandıracak niteliktedir. Sektör
ciddi anlamda bir dalgalanma yaşayacak hukuki açıdan durumu iyi etüd eden teşebbüsler optimal faydayı sağlayacaktır. Ben ilgili
Pazar açısından Yeni Tebliğ'in tüketici açısından büyük avantajlar getireceği kanısındayım. Doğacak rekabetçi ortam daha iyi
hizmet ve daha ucuz hizmet yarışını beraberinde getirecektir.rnrnDağıtım ağlarının yeni yapısını belirleyen sözleşmeler bayilere
Eylül ayıyla birlikte sunulacak, hatta bir kaç tanesi bu sözleşmeleri bayilerinin incelemesine açtı bence en uygun yolda
bayilerinde yeni sözleşmeler hakkında fikirlerini beyan etmesi. Böylece Yeni Tebliğ kapsamında kendilerine sunulan haklardan
mahrum bırakılacakları konularda itiraz etme hakları doğmakta. Yeni sözleşmelerin hazırlanış tekniği ve hukuka uygunluğu
distributor ve anasanayi içinde büyük bir tehdit oluşturuyor. Yapılacak hatalar büyük para cezaları olarak kendilerine
dönebilir.rnrnBayilere ve Yan Sanayi kuruluşlarına tanınan bu avantajların yanı sıra yeni düzenleme Üretici ve Distribütör
firmalara da çok önemli bir avantaj sağlamaktadır: Marka imajlarını ve ürünlerinin kalitesini güvence altına alacak tüm olanaklar
dağıtım sistemleri marifetiyle sağlanmaktadır. Her şeyden önemlisi bu yeni düzenleme ile tüketici daha güvenli, daha kaliteli ve
daha uygun bedeller ödeyerek istediği tüm ürün ve servislere ulaşabilmektedir.rnrnProf.Dr.Arif ESİN