Son yıllarda ülkemizde sıkça yapılan şirketler arasındaki pazara ilişkin bilgi deşimi sorun olmaya başladı. Rekabet Kurulu
şirketlerin rakipleri ilie çeşitli sektör derneklerinde buluşarak bilgi değişimine, bilgi toplamasına ve bunları yayımlamasına
bazı kurallar getirdi.
Rekabet Kurulu 15.05.1998 tarih ve 1054 sayı ile Türkiye Çimento Müstahsilleri Birliği’ne gönderdiği yazıda ve Seramik
üreticileri hakkında almış bulunduğu 24.02.2004 tarih ve 04-16/123-26 sayılı Gerekçeli Karar’da aşağıdaki koşulların yerine
getirilmesi halinde bilgilerin toplanabileceği ve şirketler arasında paylaşımının mümkün olacağını hükme bağlamıştır:
"Teşebbüs bazında miktar verilerinin mübadelesini içeren bilgi değişim sistemleri Rekabet Hukuku uygulamaları ile önlenmek
istenen yapılanma ve davranış türlerinin oluşumunu kolaylaştırma potansiyeli ihtiva etmektedir.
Pazarda sık ve ayrıntılı bilgi değişiminin, ekonomik birimlerin davranışlarındaki esnekliğin giderilmesine ve rekabetin doğasında
bulunan risklerin bertaraf edilmesine yönelik olarak anormal saydam ve istikrarlı bir mal akışını içeren yapay piyasa
koşullarının yaratılmasına araç olabileceği açıktır. Bunun için, benzer bilgi değişim sistemlerinin teşebbüs bazında ayrıntılı
ticari bilgi içermesinden kaynaklanan; teşebbüslerin ticari davranışlarının serbest rekabet şartlan altında oluşan bireysel
tercihler haricindeki etkenlere dayanılarak belirlenmesini, piyasa davranışlarının koordinasyonunu ve Rekabet Hukukuna aykırı
yapılanmaların işleyişlerinin denetlenmesini sağlama ihtimali mevcuttur.Â
Yukarıda belirtilen sakıncalar şirketler tarafından halen sürdürülmekte olan uygulamaya Menfi Tespit verilmesine engel
olmaktadır.
Söz konusu sakıncaların ortadan kaldırılması ve dolayısıyla Rekabet Hukuku esaslarının ihlal edilmesine engel olunması amacıyla
verilerin toplanması ve dağıtılması aşamalarında aşağıdaki prensiplere uyulması gerekmektedir:
1. Miktara ilişkin verilerin (üretim, satış, stok, ihracat vb.) gösterildiği tablolar, bu tür verilerin teşebbüs veya ekonomik
birlik teşkil eden teşebbüs grupları bazında bilinmesine imkan vermeyecek şekilde hazırlanmalıdır. Bu nedenle tablolarda yalnızca
her coğrafi bölge için toplam üretim, satış, ithalat, ihracat ve stok bilgilerine yer verilmeli; bir bölgedeki teşebbüs ya da
ekonomik birlik teşkil eden teşebbüs grubunun sayısı üçten az ise, söz konusu bölgeye ilişkin veriler, bireysel bazda
hesaplanmalarına imkan vermeyecek şekilde çevre bölgelerden birinin verileriyle birleştirilerek (toplanarak)
tablolaştırılmalıdır.
2. Herhangi bir veri grubuna dayanılarak teşebbüslerin birbirleriyle karşılaştırıldığı tablolar hazırlanmamalıdır,
3. Tablolarda yer alan istatistiki veriler teşebbüs temsilcilerinin biraraya geldiği toplantılarda hiçbir görüşmeye ve
tartışmaya konu edilmemelidir.
4. Dağıtılan istatistiklere ek olarak teşebbüslerin karşılıklı rekabetçi davranışlarını etkileyebilecek herhangi bir yorum,
analiz veya tavsiyeye yer verilmemelidir.
5. Her bir ürün türünden belirli bir dönemde üretilen miktarların gösterildiği tablolar bu listedeki bireysel bilgilerin
açıklanmamasına yönelik prensiplere aynen uyularak hazırlanmalıdır. Bunun için, ürün türleri en fazla üç gruba ayrılarak
bölgesel toplamlar halinde yayınlanmalıdır.
6. Fiyatların, üretimin, satışların ve kapasite kullanım oranlarının gelecekteki durumlarına dair tahminler yapılmamalıdır.
7. Verilerin toplanması ve tablolaştırılması ile görevli olan kişilerin, rekabete hassas bilgileri (özellikle teşebbüslerden
toplanmış bireysel miktar verilerin) üyelerden ve üçüncü kişilerden gizli tutmalarını sağlamalıdır.
8. Belirli bir teşebbüse ilişkin rekabete hassas bilgilerin anlaşılması ihtimali varsa özetler ve toplamlar dahi
yayımlanmamalıdır.
9. Aylık verileri gösteren tablolar, ilgili ayın bitiminden itibaren iki ay geçmeden dağıtılmamalıdır.
10. İstatistiki bilgi talep eden kamu kuruluşları (DİE, DPT vb.) ile ilişkilerin aynen sürdürülmesinde sakınca yoktur.
Başvuruya konu olan uygulamaların Menfi Tespit kapsamında değerlendirilebilmesi için yukarıda sayılan prensipler doğrultusunda
yeniden düzenlenmesi ve uygulamaların düzeltilmiş halini gösteren taslak tabloların ivedilikle Kuruma intikal ettirilmesi
gerekmektedir. "
Yukarıda sayılan bu prensipler doğrultusunda bilgileri toplaması ve değişilmesi 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun
gereğidir. Aksi durumda soruşturma açılması riski ile karşı karşıya bulunulmaktadır.
Â