Bilgisayarlarla İlgili Fikri Mülkiyetin Korunması (II)

Bilgisayarlarla ilgili fikri mülkiyetin korunmasına ilişkin yasal yapılanmanın ve korumanın Avrupa Birliği'ndeki gelişimi, 1987'de üye devletlerde chiplere sağlanan fikri mülkiyet korumasını uyumlu hale getirmek için bir AT Yönergesi'nin yürürlüğe konmasıyla başlanmıştır. Bu Yönerge'ye göre üye devletler topoğrafyaları hangi tür bir fikri mülkiyet mevzuatına göre (telif hakları, tasarım, sui generis vb.) ve hangi formalitelere tabi olarak (tescil, fon yatırma vb.) koruyacaklarına kendileri karar verebileceklerdir. AT ülkelerinin çoğu telif hakkı ve/veya tasarım korumasını seçmiştir. Karşılıklık, chip korumasının halen önemli bir karakteristiğidir ve daha sonra çıkarılan pek çok AT Konsey kararı, üye devletlerin AB dışı ülke menşeli ürünlere sağlaması gereken korumayı o ülkelerdeki koruma seviyesine göre genişletmiştir.

Yasal açıdan bu konuyu Türkiye kapsamında ele almak bugün için oldukça kolaydır!, çünkü Ticaret Kanunu'nun haksız rekabetle ilgi hükümleri (56. ve 57. maddeler) dışında hiçbir koruma mevcut değildir. Gümrük Birliği Kararı'nın Ek 8'indeki madde 7(2)'de Türkiye, üç yıl içinde, (1999'a kadar!) ülke mevzuatında bu konu ile ilgili yasal düzenleme yapmayı kabul etmiştir. Yeni Türk Fikri Mülkiyet mevzuatında topoğrafyadan bahsedilen tek yer, topoğrafyaların daha sonraki bölümlerde ele alınacak olan tasarım kanununun bütünüyle dışında bırakıldığının belirtildiği yerdir.

Chiplerin temel ev gereçleri ve basit sanayi süreçlerinden, (yoğunlukla bilgisayarları içeren) yüksek teknoloji ürünlerine ve süreçlerine kadar tüm sanayi kolları için taşıdığı temel önem ve chip sanayinin dünya çapındaki büyüklüğü ve standartların altında üretilmiş chiplerin kullanılmasının yol açtığı zararlar gözönüne alındığında, bunun, ihmal edilebilecek bir alan olmadığı ortaya çıkmaktadır.

Ãœzerinde durulması gerekli olan bir diğer husus yazılımın korunmasıdır. 'Yazılım' terimi yalnızca bilgisayar programlarına yönelik bir terim olmayıp tasarım hazırlık materyallerine, dökümantasyona ve programla birlikte gelen talimatlara da yöneliktir. Geçtiğimiz on yıl içinde çoğu ülke bilgisayar programlarının, en iyi telif hakları kanunu ile korunabileceğini kabul etmiştir.

Ancak, yazılımın telif hakları yasası ile korunmasının faydalarına ilişkin görüş ayrılıkları hem akademik hem de ticari çevrelerde halen devam etmektedir.