Topluluk Rekabet Hukuku'nda Yargılama Usulleri

Roma Antlaşması'nın 87 maddesi, Konsey'i Antlaşma'nın rekabet kurallarına ilişkin 85 ve 86 maddelerinin tatbikine yönelik mevzuatları düzenlemeye yetkili kılmıştır. Konsey de, bu yetkisine dayanarak, teşebbüsler arası anlaşmaların bildirilmesi, soruşturma usulleri, sözlü savunma toplantıları, menfi tespit, bireysel muafiyetler ve para cezalarına ilişkin uygulama esaslarını içeren bir tüzüğü 1962 yılında yayınlamıştır. rnrn rnrnBu tüzüğün yürürlüğe girmesinden kısa bir süre sonra ise Komisyon, yine aynı Tüzük'te bulunan ve Konsey'in Komisyon'a yetki devrini düzenleyen hükümler doğrultusunda iki tüzük yayımlamıştır. Bunlardan ilki bildirim usullerini düzenlerken, ikinci Tüzük ise sözlü savunma toplantılarına ilişkin kuralları içermekteydi. rnrn rnrnBöylece, Topluluk rekabet kurallarına ilişkin yargılama usul ve esaslarını düzenleyen temel mevzuat ortaya çıkmış bulunmaktaydı. Ancak, yukarıda anılan temel mevzuat, bu mevzuat uyarınca yürütülen soruşturmalarda ve yaptırımların uygulanmasında, tarafların uyması gereken süreleri içermemesinden ötürü bir yönüyle eksik kalmıştı. Bu eksiklik ise, 70'li yılların başında Adalet Divanı'na intikal eden ACF Chemiefarma k. Komisyon ve ICI k. Komisyon vakalarında ortaya çıkan sorunlar neticesinde, Konsey'in, Avrupa Ekonomik Topluluğu Taşımacılık ve Rekabet Kuralları Kapsamındaki Yargılama Usullerinde ve Yaptırımların Uygulanmasında Uygulanacak Sürelere İlişkin Konsey Tüzüğü'nü yayınlamasıyla giderilmiştir. rnrn rnrnKomisyon zaman içerisinde yargılama usullerini şeffaflaştırmaya, daha adil hale getirmeye ve hızlandırmaya yönelik birçok girişim yapmıştır ve bu doğrultuda da Adalet Divanı'nın rekabet davalarındaki yargılama usullerini kendisine örnek almıştır. Bunun yanı sıra, Avrupa Parlamentosu ve Ekonomik ve Sosyal Komite'nin de çeşitli görüşler sunarak Komisyon'un rekabete ilişkin uygulamalarını düzenlemede rol oynadıkları görülmektedir. rnrn rnrnKomisyon nezdindeki yargılama usulleri idari nitelikte olup Topluluk rekabet kurallarını ihlal ettiği sabitleşen gerçek veya tüzel kişilere verilen para cezaları, ceza hukuku kapsamına girmemektedir. Nihai karar almakla yetkili kılınan Komisyon, ayrıca ihlal iddialarının tespitine yönelik inceleme ve araştırmalar yapma yetkileriyle de donatılmıştır. Bu yetkiler Komisyon'a, Adalet Divanı ve Bidayet Mahkemesi denetiminde, hem savcı, hem soruşturmacı hem de hakim rolünü yüklemektedir. rnrn rnrnÜye ülkeler ve meşru menfaati olduğunu belgeleyen her gerçek ve tüzel kişi Komisyon'a şikayet sunabilir. Buna ek olarak, Komisyon bir soruşturmayı kendisine gerek milli kurumlardan, gerek basından veya gerekse de çeşitli kaynaklardan ulaşan bilgi ve belgeler doğrultusunda resen başlatabilir. rnrn rnrnKomisyon kendisine intikal ettirilen her şikayet başvurusunu incelemekle yükümlüdür. Komisyon, şikayet başvurusunda ileri sürülen iddiaları ciddi ve yeterli bulmazsa, gerekçelerini şikayet sahiplerine bildirmek ve ek süre vererek şikayetçileri, şikayet dosyasını destekleyici ek yazılı bilgiler sunmaya davet etmekle yükümlüdür. Bununla birlikte, 86. madde ile ilgili soruşturmaların yürütülmesi sırasında, üçüncü taraflarla yapılacak her türlü bilgi alışverişi ve yazışmanın -gizli bilgiler içersin içermesin- hakim durumdaki ve soruşturma kapsamındaki teşebbüsün, bilgiyi sağlayan üçüncü tarafa karşı önlemler alabileceği olasılığından yola çıkılarak, gizli mahiyette yapılması gerektiği ATAD tarafından karara bağlanmıştır. rnrn rnrnKomisyon, kendisine yapılan şikayet başvurularını, Topluluk çıkarlarını en çok ilgilendiren şikayetleri ilk önce değerlendirmeye alacak şekilde sınıflandırmaktadır. Gerekli durumlarda ise, konuyu ulusal mahkemelere veya kurumlara yönlendirmektedir.