DEVLET YARDIMLARININ İZLENMESİ VE DENETLENMESİ HAKKINDA KANUN

Prof.Dr.Arif ESİN tarafından hazırlanan ve İstanbul Milletvekili Prof.Dr.Aydın Ayaydın'ın TBMM'ne sunduğu Kanun teklifi ve gerekçesi

DEVLET YARDIMLARININ İZLENMESİ VE DENETLENMESİ

HAKKINDA KANUN

sayfa 1

Kanun No.

Kabul Tarihi:

BİRİNCİ KISIM

Genel Hükümler

BİRİNCİ BÖLÃœM

Amaç, Kapsam ve Tanımlar

Amaç ve Kapsam

Madde 1- Bu Kanun; Türkiye ile Avrupa Birliği arasındaki anlaşmaların ilgili hükümlerinin yanı sıra, Türkiye'nin taraf olduğu devlet yardımlarının denetimine ilişkin hükümler içeren diğer anlaşmalara olumsuz etkide bulunmasını önlemek amacı ile Tarım ve Balıkçılık sektöründe uygulananlar hariç olmak üzere Avrupa Birliği ve Türkiye arasında ticaretin etkilendiği ve rekabetin sınırlandığı ölçüde devlet yardımlarını izlemeye, denetlemeye, yapılacak işlemlere, alınacak önlemlere ve gerekli ilke ve uygulama kararlarını vermeye yetkili olarak Rekabet Kurulu'nun görevlendirilmesi ve görevlerine ilişkin usul ve esasları kapsar.

Tanımlar

Madde 2-Bu Kanunun uygulanmasında;

a) Devlet Yardımı: Devlet tarafından veya devlet tarafından görevlendirilen kurum veya kuruluşlar tarafından devlet kaynaklarından verilen şekil ve şartları Madde (3) de belirtilen her türlü desteği,

b) Mevcut Yardım: Bu Kanunun yürürlüğe girmesinden önce uygulamada olan ve halen uygulanmasına devam edilen yardım programını ve münferit yardımı,

c) Yeni Yardım : Rekabet Kurulu tarafından henüz onaylanmamış devlet yardımları ile uygulamada bulunan ancak, önemli ölçüde değişiklik gerektiren yardımı,

d) Yardım Programı: Belirli amaçlara yönelik olarak verilen devlet yardımlarına ilişkin tedbirleri içeren programı,

e) Münferit Yardım: Devlet yardımı programında yer almayan, belirli bir faydanın elde edilebilmesi için verilen yardımı,

f) Yardımı Veren: Devlet yardımı veren veya verilmesini planlayan Kamu Kurumları ile Kamu Kurumlarınca bu amaçla görevlendirilen kuruluşları ve yerel yönetimleri,

g) Yardımı Alan: Devlet yardımı alan gerçek ve tüzel kişileri,

h) Gayri Kanuni Yardım : Bu Kanun hükümlerine göre yapılması gereken bildirim yapılmayarak Rekabet Kurulu'nun onayı alınmadan verilen veya bildirim yapıldıktan sonra bu Kanunda yer alan süreler içinde Kurul'un kararı beklenmeden uygulanan yardım programını veya münferit yardımı,

i) Yardımın Rekabeti Bozacak Biçimde Kulanımı: Devlet yardımı alanın, yardımı bu Kanun hükümlerine göre uygun görülen amaç ve koşullara aykırı olarak teşebbüsler arası rekabeti kısıtlayacak ya da engelleyecek biçimde kullanmasını,

j) Yardımın Kötüye Kullanılması: Yardım planında öngörülen haller dışında kullanılan yardımı,

k) Kurul: Rekabet Kurulunu,

l) Kurum: Rekabet Kurumunu

ifade eder.

İKİNCİ BÖLÃœM

Devlet Yardımları

Madde 3- Devlet veya herhangi bir kamu kuruluşu veya bunlar adına hareket eden herhangi bir kuruluş tarafından, gerçek veya tüzel kişilere sağlanan ekonomik veya mali bir katkının ya da işlemin devlet yardımı sayılabilmesi için, hangi şekil altında olursa olsun devlet kaynakları aracılığı ile yapılarak, bazı işletmeleri ya da üretimleri desteklemek sureti ile Avrupa Birliği ve Türkiye arasında ticaretin etkilendiği ve rekabetin sınırlandığı ölçüde rekabeti bozan ya da bozma tehdidi yaratan yardımlar hukuka aykırı ve yasaktır.

Bu haller özellikle şunlardır:

a) Uygulamanın, hibe, kredi ve hisse katılımı gibi doğrudan fon transferi içermesi veya potansiyel olarak doğrudan kredi garantileri gibi fon yada yükümlülük transferini içermesi,

b) Ödenmesi gereken bir devlet geliri veya alacağından kısmen veya tamamen vazgeçilmesi veya tahsil edilmemesi,

c) Özelleştirme uygulamalarını da kapsayacak şekilde gerçek ve tüzel kişilere (genel alt yapı hizmetleri hariç olmak üzere mal veya hizmet sağlanması veya mal veya hizmet satın alınması,)

d) Devletin bir fon mekanizmasına ödemeler yapması veya özel bir kuruluşu (a) ve (c) bentlerinde yer alan ve normal şartlarda devlete düşen işlevlerle yetkilendirmesi veya yönlendirmesi,

e) Tarım ve bayıkçılık hariç olmak üzere herhangi bir şekilde gelir ve/veya fiyat desteği verilmesi.

Bu Kanunun Kapsamı Dışında Kalan Devlet Yardımları ve Uygulamalar

Madde 4- Aşağıda sayılan yardım ve uygulamalar, Kurul'un belirleyeceği şartlar dahilinde bu Kanunun uygulaması dışında tutulur.

a) ürünlerin menşei itibarı ile ayırım yapılmaksızın münferit tüketicilere verilen sosyal nitelikli yardımlar,

b) doğal afetlerin ya da diğer olağanüstü olayların neden olduğu zararları telafi etmeye yönelik yardımlar,

c) Tüm teşebbüslere ayırım yapılmaksızın uygulanan genel nitelikli mali tedbirler,

d) Belirli sektör ve iş alanlarına ayrıcalık sağlamayacak şartlarda, herhangi bir faaliyete genel kamu hizmeti olarak sağlanan yardımlar,

e) Mevcut piyasa koşullarında, kamu idareleri tarafından verilen devlet kaynaklı borçlar ve garantiler,

f) Azımsanabilir yardımlar,

g) Grup muafiyetleri ile düzenlenen yardımlar,

h) Avrupa Birliği ile Türkiye arasındaki ticaretin koşullarını değiştirmeksizin ve rekabeti bozmamak kaydı ile, kültür değerlerinin ve kültür mirasının korunmasına tahsis edilen yardımlar,

i) Avrupa Birliği ve Türkiye'nin ortak yararına olan önemli bir projenin gerçekleştirilmesine yönelik yardımlar.

İKİNCİ KISIM

Devlet Yardımlarının İzlenmesi ve Denetlenmesi

BİRİNCİ BÖLÃœM

Kurul Görevleri ve Çalışma Esasları

Madde 5- Kurulun görev ve yetkileri şunlardır:

a) Bu Kanunda yasaklanan devlet yardımları ve işlemler hakkında, bildirim, şikayet, ihbar üzerine veya resen inceleme ve soruşturma yapmak; bu Kanunda düzenlenen hükümlerin ihlal edildiğinin tespit edilmesi durumunda, bu ihlallere son verilmesi için gerekli tedbirleri alıp, uygun görülmeyen yardımların askıya alınmasını veya geri alınmasını talep etmek,

b) Mevcut yardımları ve yeni yardımları incelemek, rekabeti sınırlamayan devlet yardımlarına izin vermek,

c) Devlet yardımlarının kullanıldığı piyasaları sürekli izleyerek bu piyasalarda ya da tarafların durumlarında değişiklikler tespit edilmesi halinde ilgililerin başvurularını yeniden değerlendirmek,

d) Bu Kanunun uygulanması ile ilgili olarak bildirim tebliğleri çıkarmak ve gerekli düzenlemeleri yapmak,

e) Grup muafiyeti tebliğleri çıkarmak,

f) Gerekli gördüğü durumlarda devlet yardımları ile ilgili mevzuatta yapılması gerekli değişiklikler konusunda görüş bildirmek,

g) Devlet yardımları ile ilgili olarak diğer ülkelerin mevzuat, uygulama, politika ve tedbirlerini izlemek,

h) Avrupa Birliği Komisyonu'na gönderilmek üzere yıllık rapor hazırlamak,

i) Kurumun devlet yardımlarının izlenmesi ve denetlenmesine ilişkin personel polikalarını saptamak, personelin atama işlemlerini yapmak, yıllık çalışma programlarını onamak,

j) Yılda bir, çalışmaları ve görev alanlarındaki durum ve gelişmelerle ilgili bir rapor yayınlamak,

k) Azımsanabilir devlet yardımlarının eşiklerini her mali yıl için tespit etmek,

l) Kanunla verilen diğer görevleri yerine getirmek.

Kurulun Çalışma Esasları

Madde 6- Kurul'un çalışma esasları 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'un 28, 50 ve 51 inci maddelerinde belirtildiği şekilde yürütülür.

Madde 7: Başkanlık hizmetlerinin yürütülmesinde Başkan'a yardımcı olmak üzere idari ve mali işlerden sorumlu bir Genel Sekreter görevlendirilir. Genel Sekreter Kurulca atanır ve Hukuk, İktisat, İşletme, Siyasal Bilgiler veya İktisadi ve İdari Bilimler Fakülteleri ile Mühendislik Fakültelerinin Endüstri ve İşletme Mühendisliği bölümlerinden mezun olması ve asgari sekiz yıl kamu üst düzey yöneticiliğinde görev yapmış olmak koşulu ile toplam 12 yıl kamu ve özel sektörde çalışmış olması şartı aranır.