Özelleştirme ve Rekabet Mevzuatı

POAŞ özelleştirmesi Rekabet Kurumu'nun etki ve yetkilerinin iş alemi tarafından daha sağlıklı bir şekilde kavranmasına güzel bir vesile oldu. Bilindiği gibi Türkbank da 600 milyon dolara özelleştirildi. Alan hayrını görsün; malında gözümüz yok... Ancak bazı hususları da hatırlatmadan geçemeyeceğim. POAŞ deneyimi Rekabet Kurumu'nun çıkartmış olduğu birleşme ve devralmalara ilişkin tebliğin tam anlamıyla kavranamadığı gibi bir intiba bıraktı bende. Türkbank vakasında aynı kargaşanın yaşanmayacağı bir gerçek. Yol yordam öğrenildi. Bu durumda bana da mevzuata ilişkin bilgiler vermek düşer. rnrn rnrnRekabet Kurumu'nun çıkarmış olduğu 1997/1 sayılı birleşme ve devralmalara ilişkin tebliğ, yoğunlaşma işlemlerinin artık Rekabet Kurumu'nun denetimi ve bilgisi dahilinde olacağını hükmetmekte. Özellikle büyük ve çok ortaklı şirketlerin bu operasyonlara çok dikkat etmeleri gerekmekte. Bu ortakların birleşme veya devralmaya tabi şirkette varolan hisseleriyle beraber diğer şirketlerdeki hisseleri de bildirimlerde önemli bir yer oluşturuyor. rnrnTebliğ beraberinde daha bir çok hak ve yükümlülüğü de getirmekte. Örneğin, Aşağıdaki hususlar, teşebbüsler arası birleşme ve devralma kabul edilerek bu işlemlere ilişkin Rekabet Kurulu'ndan izin alınması gerekiyor. rnrn- Bağımsız iki veya daha fazla teşebbüsün birleşmesi. rnrn- Herhangi bir teşebbüsün ya da kişinin diğer bir teşebbüsün malvarlığını yahut ortaklık paylarının tümünü veya bir kısmını ya da kendisine yönetimde hak sahibi olma yetkisi veren araçları devralması veya kontrol etmesi. rnrn- Amaçlarını gerçekleştirmek üzere işgücü ve malvarlığına sahip olacak şekilde bağımsız bir iktisadi varlık olarak ortaya çıkan ve taraflar arasındaki veya taraflarla ortak girişim arasındaki rekabeti sınırlayıcı amacı veya etkisi olmayan ortak girişimler (joint-venture). rnrnBu maddeler, birleşme ve devralma konusunun belli başlı temel birkaç maddesi. Konu bu maddelerle bitmiyor ve daha derinlere iniyor. rnrnKanun çerçevesinde Birleşme veya Devralma sayılan durumlar tanımlanırken, "kontrol etme" kavramının ne anlama geldiğinin çok iyi anlaşılması gerekiyor. Özellikle, Birleşme veya Devralma durumuna ilişkin Rekabet Kurumu'na Bildirim de bulunulurken, kontrol kavramının kusursuz olarak kavranmış olması ve Bildirimde eksiksiz biçimde belirtilmesi gerekiyor. rnrn1997/1 sayılı Tebliğ'e göre kontrol, ayrı ayrı ya da birlikte fiilen ya da hukuken bir teşebbüs üzerinde belirleyici etki uygulama olanağını sağlayan haklar, sözleşmeler veya başka araçlarla ve özellikle bir teşebbüsün mal varlığının tamamı veya bir kısmı üzerinde mülkiyet veya işletilmeye müsait bir kullanma hakkıyla veya bir teşebbüsün organlarının oluşumunda veya kararları üzerinde belirleyici etki sağlayan haklar veya sözleşmelerle meydana getirilebilir. rnrnYine, tebliğ çerçevesinde, bir teşebbüs üzerindeki hak sahipleri, bir sözleşme ya da anlaşma marifetiyle bu hakları kullanmaya yetkili kılınmış kişiler ve herhangi bir yetkisi olmamakla beraber fiili olarak bu hak ve yetkileri kullanmakta olan kişiler veya teşebbüsler kontrol gücünü elde etmiş sayılmaktadırlar. rnrn4054 sayılı yasa ve bu yasaya dayanılarak Rekabet Kurumu tarafından çıkarılan Tebliğlerde, Birleşme veya Devralma sayılan haller net olarak tanımlanırken, birleşme veya devralma sayılmayan durumların da tanımları yapılmıştır. Tanımları yapılan bu tür Birleşme veya Devralmalara tabi olan kuruluşların Rekabet Kurulu'ndan izin almaları gerekmemektedir. rnrnRekabet Kurulu'ndan izin almayı gerektirmeksizin yapılabilecek Birleşme veya Devralma durumları; rnrn Olağan faaliyetleri kendileri veya başkaları hesabına menkul kıymetlerle işlem yapmak olan teşebbüslerin yeniden satış amacıyla satın aldıkları menkul kıymetleri, bu menkul kıymetleri ve bu menkul kıymetlerden doğan oy haklarının menkul kıymetleri çıkaran teşebbüsün rekabet politikalarını etkileyecek şekilde kullanmamaları kaydıyla geçici olarak ellerinde bulundurmaları, rnrn Tasfiye, infisah, ödeme güçlüğü, ödemelerin tatil edilmesi, konkordato, özelleştirme yapılması amacıyla veya benzeri bir nedenle ve Kanun gereği bir kamu kurum ve kuruluş tarafından elde edilmesi. rnrn 1997/1 sayılı Tebliğin 2. maddesinde belirtilen ve Kanun tarafından Birleşme veya Devralma olarak kabul edilip, Rekabet Kurulu'ndan izin almayı gerektiren hallerin miras yoluyla gerçekleşmesi.