Rekabet Kurulu ve Danıştay meselesine başlarken...

Birinci Rekabet Hukuku Sempozyumu ardından söylenecek çok güzel şeyler var. Uzun uzun bunları yazmak gerekirken, saçma bir tartışma bu güzellikleri ortadan kadırıyordu az kaldı. Bir takım çevreler Rekabet Kurulu ile Danıştay arasında sanki bir çekişme var izlenimi yaratmaya çalışıyor. Hatırlanacağı üzere bir zamanlar da aynı çevreler Hükümet ile Rekabet Kurulu arasında bir çekişme var diye tutturmuşlardı. Bu rekabet arsızlarına en güzel cevabı Sayın Başbakanımız Mesut Yılmaz yine aynı sempozyumda verdi ve dedi ki: Bakanlıklarıma genelge gönderdim, hazırlanacak her kanun, yönetmelik ve tebliğin 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'a uyumlu olması bakımından Rekabet Kurulu'nun görüşünü alın ya da bu yasayı göz önünde bulundurun. Ve yapay tartışma bitti. Ve yenisi başladı şimdi. Danıştay ile Rekabet Kurulu karşı karşıya getirilmeye çalışılıyor. Gerçi Danıştay Başkanı Sempozyumu baştan sona izledi ve bu şaka gibi işe güldü. Bir kamu kurumu diğer bir kamu kurumu ile vuruşturulmaya çalışılıyor. Suriye'nin bile aklına gelmeyecek işleri maşallah bizim mahalle avukatları düşünüyor. rnrnAncak bu konuyu bilimsel olarak irdelememiz gerekiyor. rnrnTemel soru şudur: Rekabet Kurulu Kararları'na itiraz Danıştay'da yapılabilir mi 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun bunun cevabı evet diyor. Öte yandan Danıştay Kanunu içerisinde Danıştay'ın görevleri sıralanırken Rekabet Kurulu Kararları'na bakmak gibi bir görev mevcut değil. Bu konu üzerine çok mürekkep akacak, o bakımdan zaman zaman yeri geldiğinde konu üzerine geniş anlatımlarda bulunacağım. Ancak öncelikle uluslararası yükümlülüklerimizden kaynaklanan Gümrük Birliği çerçevesinde kabul ettiğimiz Topluluk Kurumları içtihatlarının kabulünü hatırlamamız gerekiyor. Ve AB sistemini bilmemiz gerekiyor. rnrnToplulukta Rekabet Otoritesi olan IV.Genel Müdürlük kararlarına Bidayet Mahkemesi ve ATAD'da itiraz edilebiliyor. rnrnAvrupa Toplulukları Adalet Divanı 15 adet yargıç ve onlara yardımcı olan 9 adet Savcı konumundaki Genel Avukatlardan oluşur. Genel Avukatlar, davalar ile ilişkisi olabilecek içtihatları incelemek ve ATAD'a henüz intikal etmemiş davalar üzerine uygulanacak yasal kuralları ortaya koyarak yorumlarını hazırlarlar. rnrnBunun yanı sıra 1988'de bugün için 15 yargıçtan oluşan Bidayet Mahkemesi kurulmuştur. Sözkonusu mahkemenin kuruluşu Tek Senet'in 168 A maddesi doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. rnrnBu mahkemelerin üyeleri Lüksemburg'da görev yapar ve Üye Devletler'in mutabakatıyla altı yıllık bir süre için atanırlar. Yargıçların yargı dokunulmazlığı güvence altındadır. Ancak ATAD, Genel Kurul halinde alacağı bir kararla, her hangi bir yargıcın dokunulmazlığını kaldırabilir. rnrnYüce Divan, bir Üye Devlet'in Antlaşmalar'da öngörülen bir yükümlülüğü yerine getiremediğine karar verebilir. Üye Devlet bu kararın gereğini yerine getirmezse, Divan para cezası uygulanmasını kararlaştırabilir. Divan, kurumların aldığı kararların yasallığını inceleyebileceği gibi bazı tedbirlerin alınmamış olmasının Antlaşmalar'a aykırı olduğuna da karar verebilir. Yüce Divan kararlarını oybirliği ya da oyçokluğu ile alır. rnrnBidayet Mahkemesi ise kişiler ve işletmeler tarafından açılan davalara bakar. Bidayet Mahkemesi, Üye Devletlerin başvuruları veya Komisyon'un başvurusu ile ilgili davalara bakmaya yetkili değildir. rnrnBidayet Mahkemesine intikal eden ihtilaflar, Komisyon'un teşebbüslere karşı aldığı idari kararlara veya para cezalarına karşı yapılan itirazlara ilişkindir. Bidayet Mahkemesi, Komisyon'un aldığı kararları onaylayabilir veya tecil edebilir ya da cezaları iptal edebilir, artırabilir veya tenzile gidebilir. Öte yandan ATAD da ayrıca bu tür ihtilaflara bakabilir. Böyle bir durumun sözkonusu olması için, Üye Devletlerin ulusal yargı makamlarının nihai kararlarından önce konuyu mesele-i müstehire olarak görmeleri ve ATAD'a yollamaları gerekmektedir. Bu yönü ile ATAD, Topluluk Rekabet Hukuku'nun içtihatlar marifetiyle geliştirilmesini kayıtsız ve şartsız olarak elinde bulundurmaktadır. Ayrıca Bidayet Mahkemesi kararlarının temyizini de sonuca bağlaması bakımından nihai karar mercii konumundadır. Bidayet Mahkemesi'nin aldığı kararlar kesin kararlardır. Ancak Karar'ın bütününe değil, sadece bir bölümüne ATAD'da itiraz edilebilir. rnrnBidayet Mahkemesi'nin aldığı kararların ATAD'da temyiz edilebilmesi için aşağıdaki şartlardan bir ya da bir çoğunun oluşması gerekmektedir: rnrn Bidayet Mahkemesi'nin yetkisine itiraz durumu rnrn Bidayet Mahkemesi'nde vuku bulan bir usul hatasının davalının aleyhine bir gelişmeye neden olması rnrn Bidayet Mahkemesi tarafından Topluluk Hukuku'nun çiğnenmiş olması. rnrnAB'de sistem budur. Bundan sonraki yazılarımızda 2575 Sayılı Danıştay Kanunu ve 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı, Ankara Anlaşması, Katma Protokol, vb materyeller ile bu konuyu incelemeye devam edeceğiz. rnrnVatandaşın konu üzerine aydınlatılması gerekiyor, yoksa mahalle avukatları zihinleri bulandırmaya devam edecek gibi görünüyor. rnrn08.10.1998 rnrn rnrnPOLEMİK rnrn rnrnProf.Dr.Arif ESİN rnrn rnrn rnrnRekabet Kurulu ve Danıştay meselesine başlarken... rnrn rnrnBirinci Rekabet Hukuku Sempozyumu ardından söylenecek çok güzel şeyler var. Uzun uzun bunları yazmak gerekirken, saçma bir tartışma bu güzellikleri ortadan kadırıyordu az kaldı. Bir takım çevreler Rekabet Kurulu ile Danıştay arasında sanki bir çekişme var izlenimi yaratmaya çalışıyor. Hatırlanacağı üzere bir zamanlar da aynı çevreler Hükümet ile Rekabet Kurulu arasında bir çekişme var diye tutturmuşlardı. Bu rekabet arsızlarına en güzel cevabı Sayın Başbakanımız Mesut Yılmaz yine aynı sempozyumda verdi ve dedi ki: Bakanlıklarıma genelge gönderdim, hazırlanacak her kanun, yönetmelik ve tebliğin 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun'a uyumlu olması bakımından Rekabet Kurulu'nun görüşünü alın ya da bu yasayı göz önünde bulundurun. Ve yapay tartışma bitti. Ve yenisi başladı şimdi. Danıştay ile Rekabet Kurulu karşı karşıya getirilmeye çalışılıyor. Gerçi Danıştay Başkanı Sempozyumu baştan sona izledi ve bu şaka gibi işe güldü. Bir kamu kurumu diğer bir kamu kurumu ile vuruşturulmaya çalışılıyor. Suriye'nin bile aklına gelmeyecek işleri maşallah bizim mahalle avukatları düşünüyor. rnrnAncak bu konuyu bilimsel olarak irdelememiz gerekiyor. rnrnTemel soru şudur: Rekabet Kurulu Kararları'na itiraz Danıştay'da yapılabilir mi 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun bunun cevabı evet diyor. Öte yandan Danıştay Kanunu içerisinde Danıştay'ın görevleri sıralanırken Rekabet Kurulu Kararları'na bakmak gibi bir görev mevcut değil. Bu konu üzerine çok mürekkep akacak, o bakımdan zaman zaman yeri geldiğinde konu üzerine geniş anlatımlarda bulunacağım. Ancak öncelikle uluslararası yükümlülüklerimizden kaynaklanan Gümrük Birliği çerçevesinde kabul ettiğimiz Topluluk Kurumları içtihatlarının kabulünü hatırlamamız gerekiyor. Ve AB sistemini bilmemiz gerekiyor. rnrnToplulukta Rekabet Otoritesi olan IV.Genel Müdürlük kararlarına Bidayet Mahkemesi ve ATAD'da itiraz edilebiliyor. rnrnAvrupa Toplulukları Adalet Divanı 15 adet yargıç ve onlara yardımcı olan 9 adet Savcı konumundaki Genel Avukatlardan oluşur. Genel Avukatlar, davalar ile ilişkisi olabilecek içtihatları incelemek ve ATAD'a henüz intikal etmemiş davalar üzerine uygulanacak yasal kuralları ortaya koyarak yorumlarını hazırlarlar. rnrnBunun yanı sıra 1988'de bugün için 15 yargıçtan oluşan Bidayet Mahkemesi kurulmuştur. Sözkonusu mahkemenin kuruluşu Tek Senet'in 168 A maddesi doğrultusunda gerçekleştirilmiştir. rnrnBu mahkemelerin üyeleri Lüksemburg'da görev yapar ve Üye Devletler'in mutabakatıyla altı yıllık bir süre için atanırlar. Yargıçların yargı dokunulmazlığı güvence altındadır. Ancak ATAD, Genel Kurul halinde alacağı bir kararla, her hangi bir yargıcın dokunulmazlığını kaldırabilir. rnrnYüce Divan, bir Üye Devlet'in Antlaşmalar'da öngörülen bir yükümlülüğü yerine getiremediğine karar verebilir. Üye Devlet bu kararın gereğini yerine getirmezse, Divan para cezası uygulanmasını kararlaştırabilir. Divan, kurumların aldığı kararların yasallığını inceleyebileceği gibi bazı tedbirlerin alınmamış olmasının Antlaşmalar'a aykırı olduğuna da karar verebilir. Yüce Divan kararlarını oybirliği ya da oyçokluğu ile alır. rnrnBidayet Mahkemesi ise kişiler ve işletmeler tarafından açılan davalara bakar. Bidayet Mahkemesi, Üye Devletlerin başvuruları veya Komisyon'un başvurusu ile ilgili davalara bakmaya yetkili değildir. rnrnBidayet Mahkemesine intikal eden ihtilaflar, Komisyon'un teşebbüslere karşı aldığı idari kararlara veya para cezalarına karşı yapılan itirazlara ilişkindir. Bidayet Mahkemesi, Komisyon'un aldığı kararları onaylayabilir veya tecil edebilir ya da cezaları iptal edebilir, artırabilir veya tenzile gidebilir. Öte yandan ATAD da ayrıca bu tür ihtilaflara bakabilir. Böyle bir durumun sözkonusu olması için, Üye Devletlerin ulusal yargı makamlarının nihai kararlarından önce konuyu mesele-i müstehire olarak görmeleri ve ATAD'a yollamaları gerekmektedir. Bu yönü ile ATAD, Topluluk Rekabet Hukuku'nun içtihatlar marifetiyle geliştirilmesini kayıtsız ve şartsız olarak elinde bulundurmaktadır. Ayrıca Bidayet Mahkemesi kararlarının temyizini de sonuca bağlaması bakımından nihai karar mercii konumundadır. Bidayet Mahkemesi'nin aldığı kararlar kesin kararlardır. Ancak Karar'ın bütününe değil, sadece bir bölümüne ATAD'da itiraz edilebilir. rnrnBidayet Mahkemesi'nin aldığı kararların ATAD'da temyiz edilebilmesi için aşağıdaki şartlardan bir ya da bir çoğunun oluşması gerekmektedir: rnrn Bidayet Mahkemesi'nin yetkisine itiraz durumu rnrn Bidayet Mahkemesi'nde vuku bulan bir usul hatasının davalının aleyhine bir gelişmeye neden olması rnrn Bidayet Mahkemesi tarafından Topluluk Hukuku'nun çiğnenmiş olması. rnrnAB'de sistem budur. Bundan sonraki yazılarımızda 2575 Sayılı Danıştay Kanunu ve 4054 Sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun, 1/95 Sayılı Ortaklık Konseyi Kararı, Ankara Anlaşması, Katma Protokol, vb materyaller ile bu konuyu incelemeye devam edeceğiz. rnrnVatandaşın konu üzerine aydınlatılması gerekiyor, yoksa mahalle avukatları zihinleri bulandırmaya devam edecek gibi görünüyor.