Vitamin Karteline Tarihi Ceza!

En azından yeni yılın ilk günlerinde yine rekabet ve para cezalarına yer vermek istemezdim ancak nasıl televizyonlar bir önceki yılın değerlendirmesini yaparsa ben de Avrupa rekabet hukuku tarihinin en büyük kartel oluşumunu yazmak durumundaydım. Eh, ne de olsa geçtiğimiz yıl içerisinde bizim dünyamızın en önemli olaylarından biriydi bu dava. Aslında bu ihlal sadece Avrupa Birliği ile sınırlı da değil. Vitamin üreticisi Dünyanın önde gelen şirketleri yine geçtiğimiz yılın ortalarında yaklaşık 1,2 milyar dolar para cezasına çarptırıldılar. Avrupa Birliği Komisyonu da, ABD'nin tespit ettiği kartel oluşumunu iz yaparak ihlalin AB boyutunu ortaya çıkardı ve tarihinin en büyük rekabet ihlaline yönelik yürüttüğü soruşturmayı tamamladı ve yine tarihi bir para cezası verdi: Tam 855 milyon Euro.rnAslında ihlal türü olarak çok sıradan bir vaka. Ancak ihlalin hükmettiği bütçeler çok yüksek. Bu sebepten, çok da renkli bir vaka değil vitamin karteli. Herşeye rağmen, bu vakaya ilişkin olarak da söylenecek bir kaç söz var tabii kirnBu vakada en dikkat çeken teşebbüs, çiçeği burnunda ismiyle Aventis. Aventis, hem ABD'deki vakada hem de AB'deki vakada ceza dokunulmazlığı zırhına bürünüyor. Bunu yapmanın yolu ise kartel oluşumuna ilişkin çok değerli bilgilerin ve açıklamaların soruşturma makamlarına iletilmesinden geçiyor. Avrupa Birliği uygulamalarına göre para cezasından muaf tutulmanın da belirli kuralları vardır. Öyle pişmanlık yasası gibi ben ettim siz eylemeyin edebiyatına girilmiyor. Öncelikle ihbarın zamanında yapılması gerekiyor. Yani, Komisyon'un ihlalin varlığını ortaya koyabileceği somut delillere ulaşmasının sağlanması gerekiyor. Diğer taraftan, ihbarcı teşebbüsün kartelin elebaşılarından olmaması gerekiyor. Yani kartel sonucu oluşan yeni piyasa şartları gereği kartele zorunlu şekilde ayak uyduran teşebbüslerden olması gerekiyor. Aventis'in hem ABD'de hem de AB'de para cezası almaması, bu teşebbüsün yukarıda aranılan özellikleri sahip olduğunu gösterir. Nitekim, kartel oluşumunun elebaşları İsviçre'li Roche ve Alman BASF firmaları. Bu firmalar sırasıyla 462 ve 296 milyon Euro para cezası aldılar. Zaten iki teşebbüsün toplam Avrupa vitamin pazarındaki payları % 70'i buluyor. Burada yine dikkat çeken husus, bu iki firmanın da %50 ceza affına uğramış olmaları! Bu indirimin sebebi olarak ise firmaların soruşturma sürecindeki işbirliği gösteriliyor. ABD'deki cezalardan sonra AB'de de benzeri bir durumla karşılaşmak istemeyen firmalar sanırım yelkenleri suya indirmişler.